Poradniki Eksperta

Zdaniem eksperta

Budowa roweru. Z jakich elementów składa się rower?

 2024-05-21 

Rower to cieszący się dużą popularnością środek lokomocji. Tani, ekologiczny, dobry zarówno na dojazdy do pracy, sklepu, jak również do uprawiana sportu. Każdemu rowerzyście jednak prędzej czy później przytrafi się jakaś awaria. Najczęściej będzie to przebita opona, rzadziej scentrowane koło, uszkodzona przerzutka czy spadający łańcuch. Dlatego też przydatna jest wiedza na temat tego, co w jego pojeździe „piszczy” tzn. z czego składa się rower. Przyda Ci się do tego budowa roweru. Poznaj najważniejsze elementy tego pojazdu.

Rama

Rama to bardzo ważna część jednośladu, o ile nie najważniejsza. Łączy wszystkie elementy roweru, bowiem do niej przymocowujemy wszystkie jego podzespoły. Rama to też najistotniejszy element pod względem dopasowania pojazdu do użytkownika i jego potrzeb. Od tego, jaką ma geometrię, zależy to, czy dobrze sprawdzi się jako rower miejski, wyścigowy, czy górski. Wybór odpowiedniego rozmiaru ramy wpływa także na komfort jazdy i jej efektywność.  Niezależnie od tego, czy rower będzie stosowany do jazdy rekreacyjnej, czy sportowej, przez właściwe dopasowanie do naszej budowy ciała i wzrostu, powinien zapewnić nam jak największą wygodę podróży. Rama to najbardziej stały element roweru. Poza nią, pozostałe elementy możemy z czasem zmienić na lepsze, bardziej dopasowane do naszych potrzeb. 


Najpopularniejszym materiałem do budowy ram jest aluminium, zaś w przypadku rowerów sportowych z wyższej półki – karbon. Stalowe elementy są spotykane coraz rzadziej. Najczęściej używane są do budowy prostych rowerów miejskich. Niezależnie od rodzaju pojazdu, czy jest to rower górski, czy szosowy, trekkingowy czy miejski, ramy zbudowane są bardzo podobnie. Możemy łatwo wyróżnić w nich główny trójkąt, który składa się z rury podsiodłowej – to ta, w którą wsuwamy siodło i jednocześnie ta sama, której długość mówi o rozmiarze roweru.


Rozmiary rowerów podajemy w calach (głównie w rowerach górskich i crossowych) oraz w centymetrach (w szosowych). Rura podsiodłowa połączona jest z główką ramy za pomocą górnej rury. Od jej długości zależy, jaką sylwetkę na rowerze przyjmiemy. Długa rura to sylwetka bardziej położona, aerodynamiczna, stosowana w rowerach sportowych. Krótsza, bardziej komfortowa, stosowana jest w rowerach miejskich i trekkingowych. W modelach przeznaczonych dla kobiet górna rura jest poprowadzona znacznie niżej, aby ułatwić wsiadanie i zsiadanie kobietom w spódnicach, czy sukienkach. 


Rama roweru to także tylny trójkąt, do którego przykręcone jest koło. Od jego długości zależy stabilność jazdy oraz zwrotność roweru. Zastosowanie odpowiedniego materiału do budowy ramy oraz zestawienie w odpowiedniej konfiguracji długości poszczególnych rur i kątów, pod jakimi są połączone rury, tworzy nam konkretny rodzaj roweru.

Opony rowerowe w naszej ofercie:

Układ kierowniczy

Do główki ramy mocowany jest widelec oraz kierownica, które razem stanowią układ kierowniczy. Oba elementy mogą być wykonane z takich samych materiałów, z jakich wykonana jest rama roweru, czyli ze stali, aluminium lub karbonu. Sama budowa kierownicy roweru jest bardzo prosta. Składa się ona ze wspornika kierownicy, potocznie zwanego mostkiem, kierownicy i chwytów. Kierownica jest połączona z widelcem za pomocą mostka i umieszczona w główce ramy. W główce ramy umieszczone są dwa łożyska, które odpowiadają za jej płynne działanie.


W zależności od rodzaju roweru stosowane są różne kierownice: proste i lekko gięte – w rowerach górskich, crossowych i trekkingowych, baranki – w szosowych, oraz kierownice typu jaskółka – w rowerach miejskich. Długość mostka oraz jego kąt mają wpływ na aerodynamikę oraz komfort jazdy.

Koło rowerowe

Kolejnym niezbędnym elementem, dzięki któremu rower może się poruszać, jest koło. Zbudowane jest z obręczy, na którą nałożona jest opona z dętką lub sama opona (jeżeli mamy do czynienia z oponą bezdętkową - system tubeless). Obręcze, podobnie jak ramy, najczęściej zbudowane są z aluminium, w rowerach sportowych – z karbonu, a w popularnych, miejskich – również ze stali.

 

W zależności od rodzaju roweru możemy spotkać różne rozmiary obręczy kół. W rowerach górskich stosowane są obręcze 26, 27,5 oraz 29 cali, w szosowych i trekkingowych – 28 cali, w miejskich 26 i 28 cali. W rowerkach dziecięcych mamy koła odpowiednio mniejszej średnicy: 24, 20, 12, a nawet 10-calowe. 

 

Obręcz połączona jest z piastą szprychami. Piasta, na której kręcą się koła, zbudowana jest z co najmniej dwóch łożysk i osi. Oś koła to element łączący koło z widelcem w przypadku przedniego koła. Tylny trójkąt ramy łączy się z tylnym kołem. Osie kół rowerowych mogą być w środku puste, co pozwala na zastosowanie szybkozamykaczy. Umożliwiają one szybkie zdjęcie koła, bez użycia narzędzi – czy to do transportu, czy naprawy, gdy na przykład „złapiemy kapcia”.

 

Od tego, jakie hamulce są użyte w naszym pojeździe, zależy też budowa roweru i zastosowanych kół. W przypadku hamulców szczękowych i typu V-brake, ścianki obręczy kół muszą być odpowiednio grubsze i wzmocnione, ponieważ to o nie trze klocek podczas hamowania. Hamulce tarczowe wymagają z kolei odpowiednich piast, do których można przykręcić tarcze. Piasta przednia stosowana w rowerach trekkingowych i miejskich, może mieć wbudowane dynamo. Piasta tylna rowerów wyposażonych w przerzutki, posiada bębenek z mechanizmem zapadkowym, na który zakłada się kasetę z trybami. W wersji bez przerzutek spotkamy zapewne piastę z hamulcem typu torpedo.

 

Koło to również opony. W zależności od roweru i stylu jazdy mogą być bardzo wąskie, z delikatnie zarysowanym bieżnikiem, wykorzystywane w rowerach szosowych tzw. szytki. Istnieją też grube opony z agresywnym bieżnikiem stosowane w rowerach górskich, czy też węższe opony z lekkim bieżnikiem i wkładką antyprzebiciową, używane w rowerach trekkingowych i miejskich. Oczywiście rodzajów kół i opon jest dużo więcej. To, jakie powinniśmy zastosować, zależy od rodzaju posiadanego roweru oraz rodzaju tras i aktywności, jaką preferujemy.

Układ napędowy

Budowa roweru obejmuje również układ napędowy, który od lat jest przenoszony za pomocą łańcucha. Ruszając nogami w rowerze, kręcisz mechanizmem korbowym. Są to dwa ramiona z pedałami połączone osią z zębatką. Gdy kręcimy korbą za pomocą łańcucha, napęd przenoszony jest na zębatkę, przymocowaną do piasty tylnego koła. W taki sposób, obracając pedałami, wprawiamy rower w ruch.


Aby ułatwić osiąganie większych prędkości oraz jazdę w trudniejszym terenie, rowery wyposażone mogą być w dwie przerzutki: przednią i tylną. Przerzutka przednia zmienia przełożenie mechanizmu korbowego, który może być wyposażony w dwie, a nawet trzy tarcze. Tylna przerzutka obsługuje zębatki kasety (wolnobiegu), których może być od 6 do nawet 12. Biegi przerzutki zmieniamy przy pomocy manetek (dźwigni zmiany biegów) umieszczonych na kierownicy. W rowerach szosowych, manetki do zmiany biegów zintegrowane są z dźwigniami hamulcowymi i nazwane są klamkomanetkami. Manetki z przerzutkami połączone są z linką.


Do świata roweru wkracza coraz więcej elektroniki. Najnowsze przerzutki nie dość, że są elektroniczne, to jeszcze sterowane są bezprzewodowo. Trzeba tylko pamiętać, aby co jakiś czas naładować akumulatorki.

Napęd elektryczny

Wraz z rozwojem technologii, do rowerów trafił napęd elektryczny. W ostatnim czasie rowery z takim napędem stają się coraz bardziej popularne i dzisiaj występuje on praktycznie w każdej ich wersji. Należy jednak wiedzieć, że rower elektryczny w dalszym ciągu napędzany jest przede wszystkim siłą mięśni, a silnik elektryczny jedynie wspomaga ten ruch.

 

Budowa roweru elektrycznego to dodatkowe elementy napędu elektrycznego, w skład których wchodzi silnik, akumulator i komputer sterujący. W jednych rowerach silnik elektryczny umieszczony jest w piaście koła, w innych przy korbie. Różnią się też miejsca zamontowania akumulatora oraz jego pojemności. Prostsze konstrukcje mają akumulator umieszczony na bagażniku nad tylnym kołem, gdy w nowszych umieszczony on jest w specjalnie przygotowanej pod akumulator ramie.

 

Akumulator jest wówczas zintegrowany z ramą, dzięki czemu napęd nie wygląda jak doczepiony, a stanowi całość z rowerem. Kontrolerem umieszczonym na kierownicy regulujemy pracę silnika poprzez wybór odpowiedniego trybu wspomagania. Jest on wyposażony przeważnie w wyświetlacz, który informuje użytkownika o aktualnej prędkości, poziomie naładowania akumulatora, trybie pracy silnika i innych istotnych danych.

Układ hamulcowy

Zaraz po napędzie, kolejnym niezbędnym elementem w naszym rowerze, jest układ hamulcowy. Budowa roweru, a zwłaszcza starszych modeli hamulca, jest dość prosta w działaniu. Zadaniem ich jest szybkie, skuteczne (niezależnie od warunków pogodowych, czy terenowych) oraz bezpieczne zatrzymanie roweru. Hamulce mogą być uruchamiane za pomocą pedałów przez obrót nimi do tyłu. Mamy w tym przypadku do czynienia z hamulcem nożnym typu torpedo, umieszczonym w piaście tylnego koła. Pozostałe dostępne hamulce uruchamiane są ręką przez pociągnięcie dźwigni (klamki) hamulca, umieszczonej na kierownicy.

 

Hamulce uruchamiane ręcznie to hamulce szczękowe lub tarczowe. Siła z dźwigni hamulcowej przenoszona jest na szczęki lub zaciski za pomocą stalowej linki, lub płynu hamulcowego. W hamulcach szczękowych i jego różnych odmianach (U-break czy V-break), hamowanie polega na zaciśnięciu klocków hamulcowych przymocowanych do szczęk na obręczy koła. W hamulcach tarczowych z kolei jest to działanie klocków umieszczonych w zacisku hamulca na tarczę przymocowaną do piasty koła. Tarcza koła może mieć różną średnicę. Im jest ona większa, tym lepszy jest efekt hamowania. Najczęściej spotykana jest 160-milimetrowa, ale w rowerach górskich, można spotkać tarcze nawet o średnicy 203 mm, z kolei w rowerach szosowych 140 mm.

Amortyzacja roweru

Dzisiaj amortyzator znajdziemy praktycznie w każdym typie roweru, poza szosowym. Trafił on nawet do rowerów typu gravel i przełajowych. W przypadku pojazdów używanych w terenie jego zadaniem jest głównie zapewnienie jak najlepszej przyczepności, czyli jak najlepszego kontaktu z nawierzchnią. W rowerach miejskich i trekkingowych głównym zadaniem jest poprawienie komfortu jazdy.


W rowerach przeznaczonych do szybkich zjazdów po bardzo trudnych ścieżkach, stosowana jest również amortyzacja tylnego koła za pomocą tzw. dampera. Jest to rower z pełnym zawieszeniem zwany potocznie „full” – posiadający amortyzację przedniego i tylnego koła. Amortyzatory stosowane w rowerach górskich, w zależności od trudności terenu, w jakim się poruszają, mogą mieć od 80 do 200 mm skoku, a nawet więcej


Amortyzator w rowerach innych niż górskie, gdzie jego zadaniem jest poprawa komfortu jazdy, a dopiero w dalszej kolejności przyczepności – ma znacznie mniejszy skok. Zawiera się on w przedziale od 50 do 80 mm. W rowerach miejskich i trekkingowych, w celu poprawy komfortu jazdy, stosowane są też amortyzowane wsporniki siodła.

Dodatkowe wyposażenie

Rowery miejskie czy trekkingowe, wyposażone są dodatkowo w elementy zapobiegające pobrudzeniu podczas złej pogody, takie jak błotnik czy osłona łańcucha, ale także elementy użytkowe jak bagażnik, koszyk, czy stopka do podparcia roweru.

Obowiązkowe wyposażenie

Zgodnie z obowiązującym prawem, rower poruszający się po ulicach powinien posiadać co najmniej jeden sprawny hamulec, z tyłu czerwone światło odblaskowe oraz czerwone światło świecące (może być światło migające), z przodu światło świecące na biało lub żółto (może być światło migające) oraz sygnał dźwiękowy o spokojnym, ale donośnym dźwięku.

Dętki rowerowe w naszej ofercie:

Powrót

Właściciel serwisu: TERG S.A. Ul. Za Dworcem 1D, 77-400 Złotów; Spółka wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000427063, Kapitał zakładowy: 40 618 750 zł; NIP 767-10-04-218, REGON 570217011; numer rejestrowy BDO: 000135672. Sprzedaż dla firm (B2B): dlabiznesu@me.pl INFOLINIA: 756 756 756