Przepisy rowerowe w 2024 roku

Wymagane uprawnienia

Przepisy rowerowe jasno określają też, kto może poruszać się rowerem. Jeżeli mamy skończone 18 lat, to do prowadzenia roweru nie potrzebujemy żadnych specjalnych uprawnień. Wystarczy dowód osobisty. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku dzieci i młodzieży. Dzieci poniżej 10 roku życia mogą poruszać się rowerem wyłącznie pod opieką dorosłych. Młodzież, która ukończyła 10 lat, do samodzielnej jazdy potrzebuje karty rowerowej. Najczęściej wyrabiana jest ona w szkole, a warunkiem jej otrzymania jest zdanie egzaminu potwierdzającego umiejętność i techniki jazdy rowerem na placu i opanowanie podstawowych przepisów.

Przepisy określają też, jak przewozić dzieci do 7 roku życia na rowerze rodzica. Wymagane jest do tego dodatkowe siodło bądź fotelik, zapewniający bezpieczną jazdę, który w zależności od wagi może być przymocowany z przodu do ramy lub z tyłu za siodełkiem rodzica. Dziecko może być też przewożone w przyczepce, ale długość takiego zestawu: rower plus przyczepka nie może przekraczać 4m długości.

Drogi dla rowerów

Rowerzyści mogą poruszać się wszystkimi drogami publicznymi, z wyjątkiem dróg ekspresowych i autostrad. Nie mogą poruszać się również drogami, wzdłuż których wyznaczone są ścieżki rowerowe lub pasy dla rowerów. Tak więc jeżeli wzdłuż drogi biegnie ścieżka rowerowa, mamy nakaz poruszania się nią, a za niestosowanie się do przepisów i jazdę po drodze wraz z samochodami grozi nam mandat.

Przepisy rowerowe wyróżniają dwa typy ścieżek dedykowanych rowerzystom. Droga rowerowa to część jezdni wydzielona konstrukcyjnie lub za pomocą ograniczników w postaci słupków lub znaków. Może to być np. osobny pas asfaltu, całkowicie odseparowany od jezdni trawnikiem lub chodnikiem dla pieszych albo fragment wspólnej drogi, po której poruszają się samochody, oddzielony krawężnikiem lub namalowaną linią, zwany pasem rowerowym. Należy pamiętać, że o ile na ścieżce rowerowej możemy się poruszać w obie strony, to po pasie poruszamy się jedynie w tym kierunku, w którym jeżdżą auta. 

Kolejnym pojęciem, o którym mówią przepisy dla rowerzystów, jest śluza rowerowa. Chociaż w Polsce jest to rzadkie rozwiązanie, to mimo wszystko coraz częściej spotykane w dużych miastach, gdzie sieć dróg rowerowych jest dość mocno rozbudowana. Jest to miejsce oznakowane na całej szerokości jezdni lub tylko na wybranym pasie ruchu przed skrzyżowaniem, przeznaczone do zatrzymania rowerów przed ustąpieniem pierwszeństwa lub w celu zmiany kierunku jazdy. Oznaczone jest ono odpowiednimi znakami drogowymi, a jezdnia w tym miejscu jest często pomalowana na czerwono.

Ostatnim miejscem, po którym mogą poruszać się wyłącznie rowery, są przejazdy dla rowerzystów. To miejsca na jezdni, przeważnie umiejscowione wzdłuż przejść dla pieszych i oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczone do przejeżdżania po nich rowerem.

Poruszanie się po drogach

Jednym z bardziej niebezpiecznych miejsc dla rowerzystów są skrzyżowania dróg rowerowych z jezdniami. Drogi rowerowe zamieniają się wtedy w przejazdy dla rowerzystów. Warto w tych miejscach znać swoje prawa, z zachowaniem bardzo dużej ostrożności, ponieważ są to częste miejsca kolizji i wypadków. Niestety nie wszystkie miejsca, w których poprowadzone są ścieżki dla rowerów, są dobrze widoczne, przez co kierowcy samochodów czasami nie są w stanie dostrzec jadącego rowerzysty. W miejscach tych, podobnie jak piesi, mamy na pasach pierwszeństwo przed zbliżającymi się pojazdami, które powinny zachować szczególną ostrożność i nam go ustąpić. Analogicznie powinien postąpić kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną. Według przepisów musi on ustąpić pierwszeństwa przejazdu rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni w ramach pasa ruchu dla rowerów. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku drogi rowerowej oddzielonej od jezdni np. pasem zieleni. Kierujący pojazdem również wtedy jest zobowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi, gdy chce on przeciąć drogę dla rowerów poza jezdnią.

Jazda rowerem po chodniku

W wyjątkowych sytuacjach rowerzysta może poruszać się po chodniku. Możliwe jest to wówczas, gdy ruch po drodze jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h i jednocześnie szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 m, przy czym przy drodze tej brakuje drogi lub pasa ruchu dla rowerów.

Kolejną taką sytuacją są warunki pogodowe. Jeżeli zagrażają one bezpieczeństwu rowerzysty, z uwagi na sile podmuchy wiatru, mocno padający deszcz lub śnieg, gołoledź lub gęstą mgłę, wówczas może się on poruszać po chodniku. Pamiętać jednak należy o zmniejszeniu prędkości i zachowaniu szczególnej ostrożności i ustępowaniu pierwszeństwa pieszym. Prędkość, z którą porusza się rowerzysta, powinna być zbliżona do prędkości, z którą poruszają się piesi.

Po chodniku mogą poruszać się również dzieci do lat 10 wraz z opiekunami.

Jazda w parach

Gdy jedziemy w towarzystwie, dozwolona jest jazda rowerem obok siebie, jeśli nie stwarza to zagrożenia w ruchu. W sytuacji awaryjnej, obie osoby powinny jak najszybciej wrócić do jazdy przy prawej krawędzi jezdni. O obowiązku jazdy możliwie blisko prawej krawędzi jezdni, powinniśmy pamiętać zawsze i stosować go dla własnego bezpieczeństwa.

Obowiązkowe wyposażenie roweru

Przepisy rowerowe mówią również, jakie akcesoria należą do obowiązkowego wyposażenia rowerów. Nieważne, jaki to typ roweru: szosowy lub górski czy zwykły miejski, wszystkie te pojazdy, niezależnie jakiego są typu, powinny posiadać na wyposażeniu elementy, których brak może skutkować mandatem.

Należą do nich światła przednie i tylne, przy czym z przodu musi być to przynajmniej jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej (może to być światło migające), zaś z tyłu co najmniej jedno światło odblaskowe barwy czerwonej, o kształcie innym, niż trójkąt oraz co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej (również może być migające). Kolejnym obowiązkowym wyposażaniem jest dzwonek lub sygnał ostrzegawczy o dźwięku nieprzeraźliwym oraz co najmniej jeden działający hamulec.

Całe szczęście na drogach nie obowiązuje prawo silniejszego i nie musimy się bać samochodów, ale pamiętajmy, że mimo wszystko jesteśmy najsłabsi na ulicy i musimy nie tylko znać przepisy na co i kiedy możemy sobie pozwolić, ale również być bardzo uważni i ostrożni podczas jazdy. W starciu z samochodami bowiem, nawet jeżeli dojdzie do wypadku nie z naszej winy, mamy małe szanse. Chociaż w Polsce nie ma obowiązku jazdy w kasku, warto jednak zainwestować w ten element wyposażenia dla swojego bezpieczeństwa. Na co dzień dochodzi do bardzo wielu wypadków, w których kaski rowerowe znacząco łagodzą ich skutki, a nawet chronią życie.