Gotowanie w szybkowarze - wady i zalety

Poradniki Eksperta

Szukając innowacyjnych rozwiązań, nie trzeba od razu inwestować w ogromne maszyny kuchenne, które zajmują wiele miejsca. Szybkowar jest pod tym względem niewątpliwie konkurencyjny, bowiem w większości przypadków przybiera on formę przypominającą tradycyjne garnki, kombiwary czy parowary. Różni się jednak przy tym sposobem, w jaki przygotowuje się w nim potrawy. Bazuje on na sile ciśnienia, co pozwala gotować w energooszczędnym trybie – skraca proces obróbki potraw nawet o 70 proc. Co ważne, jest to nie tylko oszczędność energii, ale też wody, co nie jest bez znaczenia dla środowiska naturalnego. Najczęściej szybkowar wykonywany jest z aluminium lub stali nierdzewnej. Przyczepiona jest do niego pokrywka, która szczelnie zamknięta pozwala na korzystanie z możliwości urządzenia. To właśnie ona zatrzymuje powietrze, którego rosnąca temperatura wpływa na równoczesny wzrost ciśnienia. Powstająca w garnku para zaczyna krążyć i przenikać przez przygotowujące się produkty. Tego typu gotowanie umożliwia utrzymanie stałego ciepła podczas całego procesu szykowania posiłku. Przyczynia się to m.in. do uzyskania lepszej jakości potraw, zachowania ich wartości odżywczych oraz walorów smakowych. Co istotne, szybkowar posiada także zawór bezpieczeństwa (najczęściej umieszczony jest na pokrywie). Umożliwia on ujście takiej ilości pary, która musi się z urządzenia wydostać, ponieważ w przeciwnym razie mogłoby dojść do rozerwania garnka (w skrócie – zawór bezpieczeństwa służy regulacji ciśnienia). Stąd też ważne jest odpowiednie dbanie o stan szybkowaru, w tym także drożność zaworu. Wiąże się z tym m.in. zakaz gotowania w nim drobnych kasz, czy innych sypkich produktów. Ich drobinki mogą w łatwy sposób zablokować światło zaworu.

✓ znacznie skraca czas gotowania;
✓ pozwala zaoszczędzić energię oraz wodę (niższe rachunki, korzyści dla środowiska);
✓ produkty zachowują swoje wartości odżywcze;✓ różne artykuły mogą gotować się jednocześnie;
✓ zapachy gotowanego jedzenia nie rozchodzą się poza urządzenie (nie jest potrzebna w tym czasie praca okapu, który byłby konieczny do pochłaniania nadmiernych woni);
✓ potrawy zachowują estetyczny wygląd (szczególnie korzystną różnicę zaobserwujemy, gdy porównamy produkty gotowane w szybkowarze z tymi, które przygotowane są w tradycyjny sposób – w wodzie);
✓ nie ma ryzyka przypalenia gotowanej potrawy;
✓ większość szybkowarów dostosowana jest zarówno do kuchenek gazowych, kuchenek elektrycznych, płyt indukcyjnych, jak i ceramicznych (dostępne są także szybkowary elektryczne, które są podłączane bezpośrednio do prądu);
✓ przeważnie są one mniejsze, niż skomplikowane maszyny do gotowania wielu produktów jednocześnie, a mogą spełniać podobne funkcje.

- brak możliwości dołożenia produktów w czasie gotowania;
- brak możliwości spróbowania smaku potrawy w czasie gotowania (nie można jej dodatkowo doprawić, gdyby okazała się np. zbyt mało słona);
- w urządzeniu nie można gotować sypkich produktów, np. drobnych kasz (wyjaśnienie w początkowej części tekstu) oraz smażyć – nie spełnia on funkcji patelni;
- waga urządzenia (są one cięższe, niż tradycyjne garnki);
- zatkany zawór bezpieczeństwa lub inny rodzaj niepoprawnego użytkowania szybkowaru może skutkować wybuchem;
- zbyt szybkie otworzenie urządzenia grozi poparzeniem (nie można otwierać szybkowaru „na siłę”, gdy ciśnienie odpowiednio opadnie, pokrywa będzie gotowa do otwarcia – bez używania przy tym jakiegokolwiek dodatkowego wysiłku).

Oprócz opisanych plusów i minusów szybkowaru, należy zwrócić uwagę na różnego rodzaju opcje uzupełniające, które są według ciebie pożądane. Może być to np. możliwość mycia w zmywarce – tak, część modeli jest do tego dostosowana. Mogą być to także rozmaite wewnętrzne podziałki, które ułatwią m.in. określenie poziomu wlewanej wody – to także zależy od konkretnego urządzenia. Część szybkowarów wyposażona jest również w regulację temperatury, minutnik oraz dodatkowe sitka przeznaczone do gotowania na parze (w razie braku tego typu elementów, można zakupić je oddzielnie i niezależnie od fabrycznego przygotowania, dostosować urządzenie do swoich potrzeb).

Co istotne, urządzenia występują w różnych wielkościach (Media Expert proponuje szybkowary od 2,5 do nawet 12 litrów pojemności). Do wyboru mamy szybkowary elektroniczne albo szybkowary mechaniczne. Wybór powinien zależeć od tego, jak planujemy wykorzystywać szybkowar – czy będziemy stosować go do gotowania codziennych posiłków dla jednej osoby, czy korzystać z niego raz w miesiącu przygotowując rodzinny obiad. Jeśli mamy ograniczoną przestrzeń na przechowywanie tego typu sprzętów, warto przemyśleć zakup naprawdę dokładnie i wybrać model, który będzie jak najlepiej dostosowany do naszych preferencji.

Rozpoczynając gotowanie w szybkowarze, należy pamiętać o kilku zasadach. Po pierwsze, urządzenie nie może być całkowicie wypełnione wodą. Ilość jej użycia zależy od wielkości garnka oraz przygotowywanego akurat produktu. Nie może być jej jednak więcej niż ⅔ naczynia, ponieważ w innym wypadku para nie będzie miała przestrzeni na wytworzenie się. Po drugie, musimy wiedzieć, iż czas gotowania danej potrawy liczymy od momentu, gdy z szybkowaru (uściślając – z zaworu ciśnieniowego) zacznie wydobywać się para. I o ile początkowo, gdy chcemy dopiero wytworzyć odpowiednie ciśnienie, nastawiamy palnik kuchenki na maksymalną moc, o tyle po pojawieniu się pary, zmniejszamy ją o około połowę. Zwracamy przy tym uwagę, czy strumień wydobywającej się pary pozostał stały. Nie powinien być przerywany, ani nie powinien również bulgotać – jeżeli tak się dzieje oznacza to, iż za bardzo zmniejszyliśmy temperaturę. Po trzecie, jak już wcześniej było wspomniane, szybkowaru nie możemy otwierać od razu po ukończeniu procesu gotowania. Musimy zaczekać aż ciśnienie opadnie do bezpiecznego dla nas poziomu. Jest to tzw. dekompresja, którą można przeprowadzić na kilka sposobów: możemy poczekać na naturalne obniżenie się ciśnienia, możemy wyregulować je odpowiednim zaworem (jeśli dany model takie opcje regulacji posiada) lub też dodatkowo ochłodzić pokrywę. Ostatni z wymienionych tu wariantów znacznie przyspiesza tempo opadania ciśnienia. Należ jednak pamiętać, że nie można robić tego zbyt gwałtownie, bowiem to także może skutkować wybuchem. Zdecydowanie szybkowar nie powinien być wstawiany do zimnej wody w całości. Możemy co najwyżej polać chłodną wodą mały brzeg pokrywy i stopniowo przesuwać strumień na dalsze obszary urządzenia.

Ziemniaki są jednym z częstszych dodatków do obiadów, ale też zup, czy różnego rodzaju gulaszów. W szybkowarze ich przygotowanie wyniesie dosłownie około 5 minut, gdzie tradycyjne gotowanie wiąże się z niemal półgodzinnym czekaniem.

✓ Do szybkowaru wlewasz wodę lub wywar (może być zarówno mięsny, jak i roślinny, co doda ziemniakom aromatu);

✓ Jeśli gotujesz ziemniaki na wodzie, dodaj do niej sól;

✓ Wrzuć obrane ziemniaki pokrojone na ćwiartki (ziemniaki średniej wielkości);

✓ Zamknij szybkowar i dopilnuj jego szczelności;

✓ Zagotuj wodę, czekaj aż wydobywająca się para będzie miała stały strumień (jeśli masz opcję regulacji ciśnienia, nastaw je na wysoki poziom), następnie zmniejsz siłę podgrzewania urządzenia i czekaj około 5 minut;

✓ Garnek poddaj dekompresji, otwórz i ciesz się gotowymi warzywami!

Filety drobiowe (kurczak, indyk) są mięsem o minimalnej ilości tłuszczu oraz niewielkiej ilości kalorii. Przyrządza je się szybko, a można jeść zarówno w formie oddzielnego posiłku, jak i dodatku do zupy, czy pokroić na cienkie plastry i położyć na kanapkę.

✓ Filet z kurczaka myjemy, osuszamy, a następnie nacieramy przyprawami: sól, pieprz, oregano, bazylia, słodka papryka;

✓ W szybkowarze umieszczamy sitko do gotowania na parze, wcześniej dodajemy taką ilość wody, jaka w danym modelu jest wskazana do tego typu gotowania (znajdziesz ją w instrukcji obsługi urządzenia);

✓ Na sitku umieszczamy filety, szczelnie zamykamy i zaczynamy podgrzewanie;

✓ Gdy para zaczyna wydobywać się stałym strumieniem, zaczynamy odliczać czas gotowania – ok. 18-20 minut;

✓ Po zdekompresowaniu szybkowaru filet z indyka możemy podać w ulubiony sposób – smacznego!

Podsumowując, gotowanie w szybkowarze ma wiele plusów i polecane jest zarówno do przygotowywania codziennych obiadów, jak i dań na wyjątkowe okazje. Biorąc pod uwagę walory smakowe, niewątpliwie jest to bardzo korzystny sposób szykowania potraw. Opisany wyżej filet z indyka, gdyby był gotowany w tradycyjny sposób, z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że wyszedłby zbyt przesuszony. W szybkowarze takiego ryzyka nie ma. Jeśli szukamy zatem nowych rozwiązań w kuchni – warto spróbować!