- Strona główna ›
- Poradniki Eksperta ›
- Foto i kamery ›
- Aparaty fotograficzne ›
- Co to jest winietowanie?
Zdaniem eksperta
Co to jest winietowanie?
Udostępnij przez:
Winieta – w rozumieniu słownika języka polskiego to kompozycja rysunkowa, często figuralna, umieszczana jako ozdoba na karcie tytułowej książki, na początku albo na końcu rozdziału lub strony. Współcześnie, gdy książki straciły artystyczno-graficzny styl, winieta kojarzy się przede wszystkim z nalepką na szybie samochodu, gdy trzeba przejechać autostradą. W fotografii winieta nie ma pozytywnych konotacji. Chyba że stosowana jest z premedytacją jako efekt specjalny.
Winietowanie to zmniejszenie jasności zdjęcia wokół jego krawędzi, które są najdalej od środka zdjęcia – jasność zdjęcia nie tylko zawiera się w tym zaciemnionym obszarze. Jasność zdjęcia jest obniżona w tych zaciemnionych miejscach, a winietowanie może mieć negatywny wpływ na dokładne nasycenie. Może to być spowodowane optycznie przez Twój sprzęt lub dodane później podczas edycji zdjęcia. W przypadku fotografii winietowanie jest często niepożądane; chociaż do pewnego stopnia jego popularność rośnie dzięki możliwościom filtrowania Instagrama i innych aplikacji smartfonowych. Jednak korzystając z lustrzanki cyfrowej, powinieneś wiedzieć, kiedy to się stanie i jak tego uniknąć, jeśli nie chcesz tego efektu na swoich zdjęciach. Winietowanie na zdjęciach może wystąpić na wiele sposobów, ale najbardziej istotne są cztery: naturalne, mechaniczne, optyczne, celowe.
W artykule znajdziesz:
Winietowanie naturalne
Powstaje ono, gdy kąt, pod którym światło pada na obiektyw aparatu, wpływa ujemnie na czujnik obrazu. Ten rodzaj winietowania najczęściej występuje w przypadku słabszych lustrzanek cyfrowych oraz słabszych kompaktach. Powodem jest to, że oprogramowanie sterujące tymi aparatami jest często zakodowane w taki sposób, że zmniejsza wpływ światła na krawędziach i rogach zdjęć. Teleobiektywy, będąc powyżej pewnej ogniskowej, są znacznie mniej podatne na naturalne winietowanie niż ich szerokokątne odpowiedniki.
Winietowanie mechaniczne
Inny powszechny rodzaj winietowania ma miejsce, gdy coś blokuje przejście między promieniami światła, które próbują dostać się do czujnika aparatu. Występuje ono, gdy niektóre używane akcesoria – zazwyczaj osłona przeciwsłoneczna lub filtr – blokują dostęp światła z krawędzi sceny do matrycy. Może się to zdarzyć, jeśli użyjesz niewłaściwej osłony przeciwsłonecznej lub założysz zbyt wiele filtrów. Winietowanie mechaniczne jest bardziej powszechne w przypadku obiektywów szerokokątnych. W tych przypadkach im mniejsza jest przysłona, tym większy wpływ winietowania mechanicznego na obraz. Pomoże w tym zmniejszenie przysłony o kilka stopni (zwiększenie liczby f).
Winietowanie optyczne
Kolejny rodzaj winietowania często ma miejsce w wyniku rzeczywistego rozmiaru obiektywu. Bardziej skomplikowane obiektywy mają często ponad 20 pojedynczych elementów, co oznacza, że zanim światło przedostanie się przez soczewki, traci część swojej intensywności. W ten sposób czujnik jest nieco osłonięty przed wpadającym światłem przez soczewki znajdujące się przed nimi. Obiektywy z przysłoną f/2,8 lub mniejszą opłacają się, jeśli chodzi o redukcję winietowania, ponieważ po ustawieniu szeroko otwartej przysłony winietowanie praktycznie znika.
Winietowanie celowe
Winietowanie nie zawsze jest utrapieniem czy problemem. W niektórych przypadkach efekt winietowania może być przyjemny dla oka widza, odwracając uwagę od rogów kadru w kierunku środka obrazu. W rzeczywistości niektórzy fotografowie mają tendencję do pozostawiania winietowania optycznego na zdjęciach bez jego korygowania, podczas gdy inni specjalnie dodają winietowanie lub zwiększają jego efekt podczas przetwarzania końcowego. Winietowanie można łatwo dodać zarówno w Lightroomie, Photoshopie, jak i w wielu aplikacjach do edycji zdjęć. Większość zdjęć cyfrowych – zwłaszcza tych wykonanych smartfonami – nie ma zauważalnej winiety. Jeśli więc chcesz ją dodać, musisz przejść do aplikacji edycji obrazów. To dobry sposób na skierowanie widzów w stronę środka obrazu. Wiele aplikacji – w tym aplikacja Zdjęcia na iOS, Instagram i VSCO – ma w swoim edytorze obrazów suwak „Winiety”. Otwórz zdjęcie, do którego chcesz dodać winietę, a następnie po prostu przeciągnij suwak, aż uznasz, że wygląda dobrze.
Winietowanie pikseli
Prócz tych czterech najważniejszych przyczyn winietowania jest jeszcze jedna – winietowanie pikseli. Powstaje ono, ponieważ światło pada na piksele w środku czujnika bardziej bezpośrednio niż te na krawędziach czujnika, co prowadzi do niewielkiego spadku jasności. Ponieważ czujniki cyfrowe są płaskie, ich piksele są zbudowane w ten sam sposób i skierowane w tym samym kierunku. Piksele w centrum matrycy odbierają promienie świetlne pod kątem 90 stopni, podczas gdy piksele w rogu otrzymują je pod niewielkim kątem. Z tego powodu sensory w rogach będą otrzymywać nieco mniej światła w porównaniu do centrum, powodując winietowanie pikseli. Niestety winietowania pikseli nie da się wyleczyć przymykaniem obiektywu, ponieważ jest to wyłącznie wynik kąta, pod jakim światło dociera do poszczególnych pikseli na matrycy cyfrowej. Jest to znacznie mniejszy efekt niż inne rodzaje winietowania i często jest automatycznie kompensowane przez aparat, ale warto o tym krótko wspomnieć.
Redukcja winietowania w aparacie
Niektóre nowoczesne aparaty oferują redukcję winietowania w aparacie. Zarówno Nikon, jak i Canon mają fabrycznie wczytane dane dotyczące obiektywu w oprogramowaniu aparatu, aby zredukować winietowanie i inne aberracje obiektywu. Chociaż ta funkcja jest z pewnością przydatna w przypadku obrazów JPEG, praktycznie nie ma ona wpływu na obrazy RAW. Zastrzeżone dane producenta zapisane w plikach RAW są niestety odrzucane przez narzędzia innych firm, takie jak Lightroom, Aperture i Photoshop. Aby zachować specyficzne dla aparatu ustawienia kontroli winiet, należy użyć dostarczonych przez producenta narzędzi do przetwarzania końcowego, które są w stanie odczytać dane nagłówka i zastosować je do obrazów RAW po zaimportowaniu.
Eliminacja winietowania
Tak jak istnieją sposoby na tworzenie winietowania, istnieją również sposoby na jego wyeliminowanie. Oto kilka sugestii dotyczących przetwarzania końcowego.
Jednym ze sposobów jest po prostu przycięcie krawędzi. Działa to, jeśli nie wycinasz ważnych części obrazu. Jeśli wiesz, że Twoje ujęcie będzie z winietą, zaplanuj ujęcie szersze, aby zostawić miejsce na kadr.
W Photoshop CS6 i CC w opcji Filtr dostępna jest opcja Korekcja obiektywu. Te opcje oprogramowania wymagają przyzwyczajenia i będą zależeć od zakresu winietowania, którego próbujesz się pozbyć.
W narzędziu RAW powinna istnieć opcja dla zakładki „Korekcja obiektywu”. Jeśli przesuniesz suwak „Kwota winiety” w prawo, zobaczysz ciemną winietę. Dzięki temu powinieneś być w stanie tak dostosować „Punkt środkowy” i „Kwota winiety”, aby anulować ciemną winietę.
Jeśli korzystasz z Lightroom, dostępna jest opcja korekcji obiektywu. Jest łatwa w użyciu, wystarczy jedno pole w „Panelu rozwoju”.
Niezależnie od tego, czy wolisz winietowanie, czy nie, to osobisty wybór. Dobrą wiadomością jest to, że istnieją sposoby na dodanie go i sposoby na jego uniknięcie.
Udostępnij przez:
Te poradniki mogą okazać się pomocne
Najnowsze poradniki
Sprzedaż dla firm i instytucji
Ubezpieczenia "Gwarancja PLUS"
Zakupy na raty przez internet
Karty podarunkowe Media Expert
Obsługa klienta
Informacje
Zakupy
Moje konto
Pomoc
Zadzwoń do nas
Tel. 756 756 756
Pon–Pt
08:00–20:00
Sob
10:00–18:00
Niedz
10:00–18:00
Fax 22 122 31 11
Інфолінія:
пн–пт: 8:00–20:00
Infoline:
Mon–Fri: 8:00–20:00
Znajdź swój sklep
Właściciel serwisu: TERG S.A. Ul. Za Dworcem 1D, 77-400 Złotów; Spółka wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000427063, Kapitał zakładowy: 40 943 750,00 zł; NIP 767-10-04-218, REGON 570217011; numer rejestrowy BDO: 000135672. Sprzedaż dla firm (B2B): dlabiznesu@me.pl INFOLINIA: 756 756 756
