Zdaniem eksperta
Filtry fotograficzne — rodzaje i ich zastosowanie
Udostępnij przez:
Najprościej – filtr to płaska nasadka, zakładana na przód obiektywu, której zadaniem jest, zmiana wyglądu fotografowanego obrazu. Filtr fotograficzny jest niemal tak stary, jak sama fotografia. Najczęściej występuje on w formie okrągłego pierścienia z podwójnym gwintem, jako element zewnętrzny do nakręcenia na obiektyw i wewnętrzny, umożliwiający wkręcenie kolejnego filtra. Produkowane są również uniwersalne uchwyty, w których po nakręceniu na obiektyw, można umieścić filtry kwadratowe lub prostokątne. Ma to znaczenie wtedy, gdy jesteśmy posiadaczami arsenału obiektywów o różnej średnicy – łatwiej wtedy dopasować odpowiedni filtr do każdego z nich. Sam filtr, to kawałek szkła, folii lub innego materiału, przez który fotografujemy.
W artykule znajdziesz:
1. Filtry fotograficzne – na stałe w torbie fotografa
2. Filtry fotograficzne dla amatorów fotografii czarno-białej
3. Filtry fotograficzne – neutralne szare ND
4. Filtry fotograficzne – kolorowe
5. Filtry fotograficzne – dyfuzyjne
6. Filtry fotograficzne – center spot
7. Filtry fotograficzne – korekcyjne
Filtry fotograficzne, od zawsze znajdowały zastosowanie w fotografii aparatami klasycznymi, analogowymi. Specyfika aparatów cyfrowych, ich budowa i możliwości wbudowanego oprogramowania, zmniejszają atrakcyjność filtrów szklanych, na rzecz filtrów programowych. Jednak jest przynajmniej jeden filtr fotograficzny, którego oprogramowaniem aparatu cyfrowego nie da się zastąpić. To filtr polaryzacyjny. W cyfrówkach użyteczne na co dzień, są też filtry Skylight i UV, o których jeszcze będzie mowa. O ile w fotografii analogowej, filtr staje się nieodzownym akcesorium, o tyle w aparatach cyfrowych, służyć on może przede wszystkim, jako narzędzia twórcze.
Filtry fotograficzne – na stałe w torbie fotografa
Właściwie w obu rodzajach fotografii (analogowej i cyfrowej), filtry są obowiązkowe. Filtr Skylight, dzięki swemu lekko różowemu zabarwieniu, redukuje „przeniebieszczenie”, spowodowane przez światło dzienne i nadaje zdjęciu przyjemny, nieco cieplejszy odcień, choć niestety może zakłócać automatyczne ustawienia balansu bieli w aparatach cyfrowych. Odcina też promienie ultrafioletowe i zmniejsza zamglenie kadru. Natomiast filtr UV, odcina światło ultrafioletowe, które na zdjęciu powoduje efekt zamglenia. Jest to filtr bezbarwny, a zatem nie wymaga korekcji ekspozycji. Każdy z tych filtrów, może być na stałe zamocowany na obiektywie, jako filtr ochronny. Kolejny obowiązkowy filtr, to kołowy filtr polaryzacyjny. Pozwala on zredukować lub całkowicie wyeliminować odblaski, pojawiające się na powierzchniach niemetalicznych (szkło, woda, liście, plastik, itp.). Poprawia także nasycenie kolorów i zwiększa kontrasty, a ponadto umożliwia fotografowanie wystawy sklepowej lub wnętrza samochodu przez zamkniętą szybę.
Zobacz także: Jaki filtr polaryzacyjny wybrać?
Filtry fotograficzne dla amatorów fotografii czarno-białej
Grupa filtrów wykorzystywana od lat z aparatami analogowymi, to zestaw składający się czterech filtrów kolorowych: żółty, pomarańczowy, czerwony oraz zielony, które pozwalają na wzmocnienie oraz wygaszenie określonych barw. Żółty przyciemnia błękity, wydobywa chmury i zmniejsza zamglenie atmosfery. Pomarańczowy rozjaśnia czerwienie, przyciemnia fiolety i błękity, wzmacnia kontrast w fotografii pejzaży i architektury. Filtr czerwony zdecydowanie rozjaśnia czerwienie, przyciemnia błękity i zielenie, podkreśla chmury, a zielony rozjaśnia zielenie oraz przyciemnia czerwienie. Filtr żółto-zielony przyciemnia błękity i rozjaśnia odcienie zieleni, co bardzo dobrze sprawdza się w zdjęciach krajobrazowych, a także w fotografii portretowej. Jest jeszcze jeden filtr, stosowany w fotografii czarno-białej, choć niezbyt często. To filtr podczerwieni IR, który blokuje spektrum światła widzialnego, przepuszczając jedynie podczerwień, powodując wydłużenie czasu ekspozycji. Najbardziej efektowne rezultaty tego rodzaju filtry, dają w fotografii krajobrazu.
Filtry fotograficzne – neutralne szare ND
Filtry szare występują w dwóch podstawowych grupach – jako neutralne szare pełne i neutralne szare połówkowe. Oferowane są w kilku wersjach, różniących się przepuszczalnością. Filtry pełne, pozwalają na ograniczenie ilości światła wpadającego do obiektywu. Tym samym, pozwalają na stosowanie większych otworów przysłony, dla uzyskania płytkich głębi ostrości, czy stosowanie dłuższych czasów ekspozycji, co pomaga w ukazaniu dynamicznych zmian i ruchu w kadrze.
Natomiast filtry połówkowe, są niezwykle przydatne w fotografii krajobrazowej, bowiem pozwalają zmniejszyć kontrasty, unikać przepaleń i pokazywać więcej detali w cieniach. Istnieją jeszcze gradacyjne neutralne filtry szare, które są przezroczyste, z wyjątkiem około jednej trzeciej górnej części, w której znajduje się przyciemnienie. Filtry neutralne szare, stosowane są często przy wykonywaniu portretów z małą głębią ostrości. Sprawdzają się również przy długich czasach ekspozycji, koniecznych dla uzyskania efektu zamazania lub zoomowania.
Filtry fotograficzne – kolorowe
W aparatach analogowych nie ma tak szerokich możliwości korekcji obrazu, jak w aparatach cyfrowych. Kontrast i nasycenie obrazu można zwiększyć, używając stosunkowo prostych, kolorowych filtrów. Niebieskie filtry pomagają zniwelować ciepłe barwy oświetlenia, skorygować temperaturę barwową lub nadać zdjęciu chłodny odcień. Filtry niebieskie rozjaśniają niebo, a przyciemniają zieleń roślin. Filtr o żółtym zabarwieniu zazwyczaj przyciemnia niebo oraz cienie, a filtry żółto-zielone i czerwone, zwiększają kontrast zdjęcia w jeszcze większym stopniu. Filtry pomarańczowe dają możliwość korygowania chłodnego oświetlenia i poprawy temperatury barwowej. Świetnie nadają się one do podkreślania kolorów zachodzącego słońca, powierzchni wydm lub jesiennego lasu.
Trzeba jednak pamiętać, że aparat cyfrowy „swój rozum ma” i gdy stwierdzi – przy ustawieniach automatycznych – że na obiektywie jest kolorowy filtr, będzie się starał usunąć ten kolor. Niektóre aparaty cyfrowe pozwalają na manualne ustawienia balansu bieli, co zezwoli użyć filtrów koloryzujących, jednak eksperymentować trzeba ostrożnie, bo efekty mogą zaskakiwać fotografa. Problem z realnym oddaniem barw przy świetle fluorescencyjnym, spotyka każdego fotografującego aparatami cyfrowymi.
Filtry FLD/FLW, to specjalny rodzaj filtrów, które mogą być stosowane, gdy trzeba skorygować światło z lamp fluorescencyjnych emitujących charakterystyczne, lekko zielonkawe światło. Fioletowy filtr FLD, pomaga zlikwidować ten problem. Jarzeniowe światło sprawia, że nasze zdjęcia są przesycone odcieniem niebieskim. Filtr FLD odcina ten kolor i zamienia go w cieplejszy odcień. Filtr fluorescencyjny FLD, najlepiej sprawdza się w fotografowaniu wnętrz, usuwa niebieskie poświaty, poprawia barwę i nadaje przyjemny ton. Wyklucza potrzebę wyrównywania barwy światła za pomocą błysku lampą. Filtr FLD jest stosowany głównie do korekcji zielonych odcieni, powstających na zdjęciach wykonanych przy oświetleniu jarzeniowym. Filtr FLW, gdy wykonujemy zdjęcia przy oświetleniu jarzeniowym typu warm white – 5000K lub white – 4200K.
Filtry fotograficzne – dyfuzyjne
Świat fotografii wzbogaca cała paleta filtrów, dzięki którym można uzyskać zdjęcia bardziej delikatne i filmowe – to filtry dyfuzyjne. Filtr rozprasza i zmiękcza silne światło wpadające do soczewki, dając efekt poświaty. Dzięki zastosowaniu filtra, obraz wydaje się bardziej miękki i eteryczny, z niewielką utratą przejrzystości lub szczegółów. Efekt miękkiej poświaty filtrów dyfuzyjnych sprawia, że są one szeroko stosowane w fotografii portretowej, ponieważ mogą maskować niedoskonałości na twarzy lub skórze. Martwa natura przypomina wyglądem obrazy, przyjmując delikatną, świeżą atmosferę. Filtry dają też nadzwyczajne efekty na zewnątrz, podczas pochmurnej pogody, a w przypadku fotografii pejzażowej, dodają ciekawego efektu łuny. Jednak z powodu natury wytwarzanego efektu, funkcja auto-focus aparatu może mieć pewne problemy z poprawną reakcją.
Filtry fotograficzne – center spot
Fotografia cyfrowa daje do ręki fotografa potężne narzędzia do obróbki zdjęć – podczas ich wykonywania, dzięki ustawieniom aparatu, ale przede wszystkim w postprodukcji. Fotograf analogowy ma tylko aparat. Wspomagają go więc producenci filtrów fotograficznych. W centrum filtra znajduje się owalne lub okrągłe pole otoczone rozmytym, lekko mlecznym obszarem, który w zależności od rodzaju filtra, może być również barwny. Filtry te pozwalają w łatwy sposób, wyizolować fotografowany obiekt od tła. Na wielkość ostrego obszaru i intensywność nieostrości, pojawiającej się poza nim, ma wpływ stopień domknięcia przysłony. Najlepiej korzystać z przysłon f/5,6 lub f/8,0, które gwarantują optymalne wykorzystanie filtra. Istotna jest też stosowana ogniskowa – im jest ona krótsza, tym mniejszy jest ostry obszar, w stosunku do całego kadru. Szczególnie efektowne jest zastosowanie filtra przy wykonywaniu zdjęć nocą, gdyż pozwala on uzyskać niepowtarzalny charakter zrobionego zdjęcia. Najciekawsze efekty uzyskuje się przy fotografowaniu pod słońce, czy źródła światła na przykład na koncertach.
Filtry fotograficzne – korekcyjne
Wydawałoby się, że w czasach królującej fotografii cyfrowej i możliwościom, jakie daje ona fotografom, nic więcej im nie potrzeba. Tymczasem, używanie filtrów korekcyjnych w fotografii cyfrowej, jest nadal aktualne i w wielu zastosowaniach wręcz konieczne, ponieważ pozwala zaoszczędzić czas oraz gwarantuje stabilność wyników. Ich zastosowanie jest szerokie. Mogą być używane do równoważenia mieszaniny barw, pochodzących z różnych źródeł światła, kompensowania i korygowania kolorów światła palników błyskowych, niwelowania zafarbów powodowanych przez odblaski i flary, czy też usuwania dominant barwnych materiałów światłoczułych. Filtry korekcyjne oferowane są w trzech wersjach: cyan, magenta i żółty. Pozwalają korygować monochromatyczną dominantę barwną, wykorzystując substraktywną metodę mieszania kolorów.
Filtry te – każdy dostępny w sześciu stopniach nasycenia, które mogą być łączone według potrzeb – pozwalają korygować niechciane odchylenia i dominanty barwne. Warto dodać, że metoda substraktywna, to zjawisko mieszania kolorów przez odejmowanie promieniowań widzialnych różnych długości — najczęściej poprzez pochłanianie niektórych długości fal przez powierzchnię, od której odbija się światło białe lub przez szeregowo ustawione filtry, przepuszczające światło. Poza tymi czysto technicznymi zastosowaniami, mogą pomagać w uzyskiwaniu kreatywnych efektów, podkreślając barwy lub redukując dominanty kolorystyczne.
Filtry fotograficzne – efektowe
Te filtry także są dla wszystkich fotografujących – tych analogowych i tych cyfrowych. Jest to grupa filtrów, która pozwala uzyskiwać unikalne efekty optyczne, już podczas rejestrowania zdjęcia. Za ich pośrednictwem, można powielić fotografowany motyw, wykonać duże zbliżenie, dodać tęczę, czy też symulować długi czas migawki i rozmycie powodowane ruchem obiektu w kadrze. Najbardziej znanym filtrem, należącym do tej grupy, jest filtr gwiazdkowy, który dodaje charakterystyczne rozbłyski w kształcie gwiazdy w miejscach, gdzie na zdjęciu uwiecznione są punktowe źródła światła. Filtry gwiazdkowe wykonane są z wysokiej jakości szkła optycznego, a ich powierzchnia pokryta jest delikatnym, precyzyjnym wzorem, dającym na zdjęciu efekt gwiazdek. W zależności od rodzaju filtra, źródła światła tworzą na zdjęciu gwiazdki cztero-, sześcio-, ośmio- lub szesnastoramienne. Ciekawe efekty uzyskuje się, łącząc filtry gwiazdkowe, z innymi filtrami do efektów specjalnych.
Położenie promieni gwiazdek można dowolnie zmieniać, obracając filtr i obserwując efekt na matówce. Najbardziej wyraziste efekty uzyskuje się, fotografując małe źródła światła lub odbicia w ciemnym otoczeniu. Nocne pejzaże miejskie, koncerty, odbicia na wodzie, są wymarzonymi motywami do fotografowania z użyciem filtrów gwiazdkowych. Prócz filtrów gwiazdkowych, dostępne są również filtry z różnymi wzorami, które mogą uatrakcyjnić zdjęcia – tęcza, kalejdoskop, filtry dwuogniskowe, zoom kołowy, to zaledwie kilka przykładów.
Filtry fotograficzne do smartfonów
Zasadniczo filtry, to pierścienie nakręcane na obiektyw lub umieszczone w specjalnym adapterze. W przypadku smartfonów, konieczne jest zastosowanie tego drugiego rozwiązania. W tym celu wykorzystuje się klipsy umożliwiające zamontowanie filtra lub uchwyty pozwalające na wsunięcie szklanych elementów.
Udostępnij przez:
Te poradniki mogą okazać się pomocne
