Fotografia przyrodnicza — co trzeba wiedzieć?

Poradniki Eksperta

Niewiele gatunków fotografii jest tak wszechstronnych, jak fotografia przyrodnicza. Wiele razy, gdy początkujący fotografowie otrzymują swój pierwszy aparat i chcą poeksperymentować, każe się im wyjść na zewnątrz — plener kryje wiele miłych niespodzianek dla tych, którzy chcą zrobić świetne ujęcie, ponieważ cuda naszego naturalnego środowiska, są po prostu nieskończone. Chociaż fotografia przyrodnicza to jeden z najpiękniejszych, ale także najtrudniejszych gatunków medium odnoszących się głównie do obrazów, zwierząt i roślin, to wymaga ona dużego przygotowania, a także fizycznej, jak i psychicznej wytrzymałości, cierpliwości i uwagi.

Przy robieniu takich zdjęć ważne jest, aby fotograf poznał nawet najdrobniejsze szczegóły zachowania i nawyków zwierzęcia, ponieważ bardzo ważne jest, aby w żaden sposób nie zaszkodzić fotografowanemu obiektowi. Zarówno fotograf, jak i zwierzę, mogą znaleźć się w niebezpieczeństwie podczas fotografowania, a zagrożone gatunki roślin, mogą zostać zniszczone przez lekkomyślnych fotografów. Aby uniknąć przykrych konsekwencji, ustanowione zostały pewne zasady, zapobiegające takim sytuacjom. Trzeba też pamiętać, że niektóre lokalizacje wymagają specjalnych zezwoleń, a każde zwierzę prowadzi swój specyficzny tryb życia, który fotograf przyrody zobowiązany jest szanować.

Fotograf przyrody może z łatwością narazić zwierzę, będące obiektem jego zdjęć, na kontakt z drapieżnikami lub uniemożliwić mu zdobycie pożywienia. Może też przypadkowo nadepnąć na rzadki kwiat, który odrośnie po latach, albo w ogóle się nie odrodzi. Fotograf poważnie podchodzący do tematu, powinien przede wszystkim dysponować, chociaż podstawową wiedzą o zachowaniach zwierząt i kruchości ekosystemu. Dodatkowo zasady etyczne, kładą też nacisk na bezpieczną i wygodną odległość między człowiekiem, a zwierzęciem. Fotografia przyrodnicza, to przede wszystkim szacunek do przyrody, prawa, środowiska i innych fotografów.

Pamiętać należy, aby zabrać do domu wszelkie śmieci, nawet jeśli uważamy, że przedmiot ulega biodegradacji. Szanujmy środowisko, w którym fotografujemy. Musimy też zrozumieć, jak ważne jest, aby nie zakłócać środowiska naturalnego swoim zachowaniem i chęcią zrobienia zdjęcia.

Warto zacząć, od znanego sobie środowiska. Zrobienie znakomitego zdjęcia, niekoniecznie oznacza podróż z dala od domu. Kiedy jesteś w terenie, obserwuj, bo każde zwierzę lub grupa zwierząt, będzie miało swoje własne cechy zachowania. Im dłużej obserwujesz zachowanie zwierząt, tym lepiej będziesz mógł przewidzieć to, co może się wydarzyć. Fotografowie przyrody, nie tylko zwierząt, muszą być cierpliwi – niektórzy czekają na dogodny moment długie godziny, ukryci w specjalnych namiotach.

Do fotografowania przyrody, przydatny jest właściwie każdy aparat. Jest wiele prawdy w stwierdzeniu, że najlepszy aparat to ten, który masz przy sobie. Niesamowite ujęcia mogą zdarzyć się zarówno z iPhone, jak i smartfona z Androidem. Coraz bardziej nowoczesne i uniwersalne aparaty w tych urządzeniach, stają się powszechne. Mniejsze przysłony, podwójne obiektywy i zoom optyczny, stają się powszechnymi cechami. Umożliwiają one tworzenie atrakcyjnych zdjęć, nawet bez lustrzanki cyfrowej.

Jeśli masz korpus aparatu z pełną klatką i matrycą APS-C czy mniejszą, rozważ pozostawienie pełnej klatki w domu. Obiektywy mają bardziej wyraźną efektywną ogniskową, w aparatach z mniejszym czujnikiem. Jest to szczególnie przydatne, podczas fotografowania zwierząt. Musisz zachować dystans, aby ich nie przestraszyć. Obiektyw stałoogniskowy 50 mm na korpusie aparatu z matrycą APS-C, będzie miał 1,6x efektywniejsze powiększenie, niż aparat z pełną klatką. Korzystanie z aparatu z mniejszymi matrycami, oznacza konieczność zbliżenia się do dzikiej przyrody tak blisko, jak to tylko możliwe.

Jeśli używasz aparatu z pełną klatką lub z mniejszą matrycą – najlepiej skupić się na obiektywach o dłuższej ogniskowej. Ustalenie, jaki będzie najlepszy obiektyw do konkretnego rodzaju fotografii przyrodniczej, nie jest nauką ścisłą. Możesz mieć różne obiektywy, dla różnych obiektów. Może to być na przykład, obiektyw zmiennoogniskowy z szerokim otworem przysłony. Niektóre obiekty fotografii przyrodniczej, takie jak zwierzęta, będą wymagały pewnej odległości. Aby zapewnić ostry obraz obiektu na kremowym, rozmytym tle, użyj obiektywu z szeroką przysłoną, takiego jak f/1,4, f/1,8 lub f/2,8. Miłośnicy botaniki, powinni zainwestować w obiektyw makro, który powiększy nawet najdrobniejsze szczegóły i dzięki któremu można tworzyć niesamowite obrazy.

Gdy mamy zamiar fotografować przyrodę, łatwo przeoczyć inne przydatne przedmioty. Torba na aparat z dodatkowym sprzętem, takim jak baterie i obiektywy, to oczywistość. Trzeba pamiętać też o statywie, czy nawigacji – choćby w telefonie, ale nie polegaj na niej w stu procentach. W końcu gdzieś w lesie, możesz „stracić pole”, a wtedy przyda się staroświecki kompas i papierowa mapa.

Nie zapomnij także, o ubiorze odpowiednim do miejsca i pory roku. Może nie jest to pogoda na kurtkę, ale poczekaj, aż słońce schowa się za horyzontem. Zaplanuj swój ubiór na zapas — czapka, rękawiczki i dodatkowe buty, mogą się przydać. To może być jedna z najważniejszych wskazówek, dotyczących fotografowania dzikiej przyrody dla początkujących.

Fotografia przyrodnicza, lubi naturalne światło. Zdjęcia natury będą świetnie wyglądać, zarówno w świetle poranka, jak i wieczoru, zwłaszcza w złotych godzinach. To światło po wschodzie i przed zachodem słońca, które jest bardziej miękkie, zamglone. Bardziej równomiernie oświetla obiekty i eliminuje ostre południowe cienie. Bezpośrednie, niefiltrowane światło słoneczne, tworzy ostre tony i wiele cieni — ale niekoniecznie jest to zła rzecz, w zależności od tego, jak kreatywne będą Twoje ujęcia. Z kolei zachmurzone niebo, nadaje zdjęciom nastroju i dramatyzmu, a zjawiska naturalne, takie jak burze, dodają jeszcze większej głębi fotografii przyrodniczej.

Jest wiele zalet, fotografowania wczesnym rankiem lub późnym wieczorem. Poza sprzyjającym oświetleniem, istnieje duże prawdopodobieństwo, że miejsce, w którym będziesz fotografował, będzie mniej zatłoczone. Jest to szczególnie ważne, w obszarach „turystycznych” o dużym natężeniu ruchu. Są to popularne parki narodowe i inne zabytki. Jeśli fotografować będziesz zwierzęta, staraj się to robić o poranku i wieczorem. Wiele zwierząt, ucieka przed upałem dnia. Znacznie bardziej aktywne są, gdy jest ciemniej i chłodniej.

Fotografia przyrodnicza nikogo nie zwalnia, z przestrzegania podstawowych kanonów kompozycji. Przyroda oferuje nieograniczoną liczbę pięknych konfiguracji. Użyj innego kąta, zrób zbliżenie tam, gdzie inni zrobiliby zdjęcie szerokokątne — korzystanie z własnej kreatywności, to jedna z najlepszych wskazówek dotyczących fotografowania przyrody dla początkujących.

Jeśli zamierzasz robić zdjęcia przyrody, postaraj się, aby wszystko w ujęciu było naturalne. Fotografuj zwierzęta i rośliny, w ich naturalnym środowisku. Z drugiej strony, nie ma nic złego w zrobieniu zdjęcia ptakowi na linii energetycznej lub śpiącemu kotu na własnej kanapie. Każda skała, liść, płatek, kałuża czy gałąź, oferuje nieskończone możliwości sfotografowania drobiazgów biologicznego świata. Wzory graficzne, takie jak kontrastujące kolory na pojedynczym liściu lub słoje pnia drzewa, stworzą również wizualnie, przykuwające uwagę zbliżenia natury.

Fotografia przyrodnicza to także zdjęcia makro roślin lub owadów, gdzie wszystko kręci się wokół zbliżeń i szczegółów. Ponieważ niektóre z tych stworzeń są zbyt małe, to właśnie zdjęcia makro pozwalają nam docenić ich drobne szczegóły na większą skalę, wprowadzając nas w zupełnie nowy świat, którego wcześniej nie mogliśmy tak dobrze poznać.

Natura jest jednym z najbardziej wszechobecnych tematów, spotykanych w fotografii. Dzięki oszałamiającej różnorodności roślin, owadów i zwierząt, zbiorników wodnych i formacji geologicznych do udokumentowania, każdy uzbrojony w odpowiednie narzędzia oraz kilka prostych wskazówek i technik, może łatwo i pięknie sfotografować otaczającą nas przyrodę.