Obiektyw anamorficzny – co to jest?

Powszechnie używane obiektywy sferyczne wyświetlają niezmienione, okrągłe obrazy na matrycy. Z drugiej strony, obiektywy anamorficzne wyświetlają owalne obrazy na matrycy za pomocą elementów optycznych, aby dopasować więcej danych poziomych do sceny. Tak zarejestrowany obraz, wymaga zatem późniejszego rozciągania w postprodukcji lub w projektorze, aby mógł być odpowiednio wyświetlany. Obiektywy anamorficzne zostały pierwotnie zaprojektowane tak, aby obrazy szerokoformatowe w pełni wykorzystywały obszar filmu o standardowej klatce 35 mm. W przeciwnym razie, obrazy szerokoformatowe pozostawiłyby górną i dolną część ramki nieużywaną. 

Wiele obiektywów anamorficznych, to zwykłe soczewki sferyczne z dodatkowymi szklanymi elementami, które anamorfizują zdjęcie. Dlatego obiektyw jest większy, z mniejszą przepuszczalnością światła i może wprowadzać dodatkowe zniekształcenia. Dodatkowo złożoność i większe elementy szklane, prawie zawsze oznaczają, że obiektyw anamorficzny jest droższy i cięższy, niż standardowe obiektywy sferyczne. Obiektywy anamorficzne zazwyczaj nie są tak ostre, jak ich odpowiedniki sferyczne, po części dlatego, że mają dodatkowe szklane elementy na ścieżce optycznej, ale także dlatego, że obrazy są często tworzone przy użyciu ultraszerokiego kąta widzenia. 

Obiektyw anamorficzny często utożsamiany jest ze zmniejszoną ostrością i zwiększoną dystorsją – im bliżej krawędzi obrazu, tym większą dystorsję i miękkość uzyskujemy. Daje również znacznie bardziej dramatyczne rozbłyski obiektywu – dzieje się tak, ze względu na dodatkowe szkło wewnątrz korpusu. W przypadku obiektywów anamorficznych, jest mniej opcji do wyboru, gdyż większość z nich ma ogniskową 40, 50, 75 i 100 mm.

Przy wyborze obiektywu anamorficznego, należy wziąć pod uwagę trzy główne kwestie:

• rozmiar i waga obiektywu;
• pojedyncze lub podwójne ogniskowanie;
• aparat i obiektywy, które posiadamy.

W fotografii powinno się używać obiektywu anamorficznego 2x, z obiektywem stałoogniskowym 85 mm na pełnej klatce, obiektywem 50 mm w APS-C/Super 35 i 43 mm w Micro 4/3. Pamiętać też trzeba, że nie każdy obiektyw anamorficzny działa z każdym obiektywem stałoogniskowym i aparatem cyfrowym. W fotografii przy omawianiu proporcji dowolnych formatów, zwykle używa się liczb całkowitych. W obiektywie anamorficznym, działa to trochę inaczej. Popularne współczynniki proporcji, to 2,35:1, 2,39:1 i 2,40:1, przy czym 1 liczy się jako wysokość kadru. W kinematografii, oficjalnym standardem projekcji szerokoekranowej jest 2,39:1.  

Fotografując obiektywem anamorficznym, trzeba brać pod uwagę kilka czynników, które mogą zepsuć zdjęcia. Może to być często występująca flara – jeśli potrzebny jest drastyczny rozbłysk, fotografować należy prosto w światło. Aby uzyskać łagodniejszy odblask, fotografować należy z boku lub kierować światło w kierunku krawędzi obrazu. 

Należy pamiętać, że odblaski mogą rozpraszać i odwracać uwagę od rzeczywistego obrazu. Przesadzanie z flarami, może być bardzo rozpraszające. Obiektyw anamorficzny zmusza do kadrowania tego, co ważne w centrum kadru. Przesuwanie aparatu powoduje zniekształcenia, przez co obraz nie jest tak czysty i ostry ani precyzyjny na krawędziach, jak w środku. Kiedy fotografujemy coś ważnego, nie skupiajmy się zatem na krawędzi kadru, ponieważ obiekt nie będzie tak ostry, jak w centrum kadru.