Zoom optyczny – co to jest?

Zoom optyczny powiększa obiekt mniej więcej od 2 do 24 razy, w stosunku do rzeczywistego rozmiaru. Kompaktowe aparaty cyfrowe i większość telefonów z aparatem, są wyposażone w trzykrotny (3x) zoom optyczny. Są też takie aparaty, które mają ten współczynnik na poziomie 10x. Jak przełożyć taką informację, na zakres ogniskowych posiadanego obiektywu? Najczęściej używany obiektyw kitowy w lustrzankach, to 18-55 mm. Chcąc wyliczyć wartość współczynnika zooma, trzeba podzielić długą ogniskową przez krótką, czyli 55/18, co daje wynik 3,05. Zoom w przypadku tego obiektywu, wynosi 3x. Przypatrzmy się innemu obiektywowi – na przykładzie obiektywu zmiennoogniskowego 70-200 mm, można się przekonać, że współczynnik zooma wyniesie tu tylko 2,85x. Który z nich jest lepszy?

Aparat cyfrowy z trzykrotnym zoomem optycznym, może powiększyć obiekt trzy razy większy, niż widziany gołym okiem. Gdyby oba obiektywy porównywać jedynie wartością współczynnika zoom, można by stwierdzić, że są takie same, a przecież to dwa różne obiektywy. W przypadku aparatów cyfrowych, musimy wziąć pod uwagę wielkość matrycy aparatu. Załóżmy, że podłączymy obiektywy do aparatu z matrycą pełnoklatkową. Dla pełnowymiarowej matrycy, współczynnik krop wynosi 1, ponieważ wymiary matrycy światłoczułej są takie same, jak wymiary klatki filmu 35 mm, używanego do rejestracji obrazu w lustrzankach analogowych. Chcąc wyliczyć maksymalne przybliżenia dla tych obiektywów, należy podzielić długie ogniskowe przez 43,3 mm (przekątna klatki 24 × 36 mm). Dla obiektywów z przykładu, współczynnik zoom wyniesie odpowiednio 1,27x (dla 18-55 mm) i 4,61x (70-200 mm). Jeszcze inaczej przekładają się te wartości, w przypadku matryc o mniejszej przekątnej.

Innym, ciekawym przykładem, może być aparat z 30x lub nawet 50x zoomem optycznym. Wydawałoby się, że można takim zoomem fotografować nawet gwiazdy, uzyskując rewelacyjne zdjęcia. Tymczasem popatrzmy na obiektyw 24-720 mm, w aparacie kompaktowym. W tym przypadku, przy ogniskowej 24 mm nie będzie żadnego przybliżenia – wręcz przeciwnie – uzyskamy oddalenie obrazu, ponieważ jest ona mniejsza od przekątnej klatki analogowego filmu 43,3/24 = 1,8. Dopiero gdy podzielimy wartość najdłuższej ogniskowej 720 mm przez 43,3, to uzyskamy przybliżenie 16,6. Zdjęcia księżyca może będą dobre – do gwiazd jeszcze daleko.