FPS – co to jest? | Poradnik Media Expert

Poradniki Eksperta

FPS to skrót od angielskiego wyrażenia Frames Per Second, co dosłownie oznacza klatki na sekundę. Klatki, czyli nieruchome grafiki wyświetlane z taką prędkością, że całość wygląda jak ruchomy obraz. W przypadku gier komputerowych generowane są przez kartę graficzną. Im większa liczba klatek wyświetlanych przez urządzenie, tym płynniejszy i bardziej dynamiczny obraz, co daje wrażenie większego realizmu. Skąd w ogóle wzięło się wyrażenie FPS? Co oznacza, że jedno urządzenie może wyświetlać 60 klatek na sekundę, a inne aż 120 lub więcej? Jak wygląda 60 klatek i jakie ma znaczenie w gammingu?

Przyjęło się, że w ciągu sekundy monitor gamingowy powinien wyświetlać około 60 klatek na sekundę. Dzięki wysokiemu FPS obraz widoczny dla gracza staje się płynny, bez zacięć i smużenia. Znacząco poprawia to komfort rozgrywki.

Wyrażenie FPS powstało wraz z narodzinami kina, kiedy pierwsze kamery zaczęły rejestrować obraz. Ten wynalazek zrewolucjonizował naszą cywilizację i nadal się rozwija, co można zaobserwować w kinie lub podczas korzystania z komputera i telewizora. Pierwsze kamery miały jednak ograniczone możliwości, dlatego oglądając stare czarno-białe filmy, możesz zauważyć nienaturalny obraz z efektem poklatkowym. Wynikało to wyłącznie z technologicznych ograniczeń tamtych czasów.

Współczesne kamery używane do rejestrowania obrazu na potrzeby kina pracują z różną prędkością, ale przy wyświetlaniu filmów podczas seansów standardem jest 24 klatki na sekundę. Natomiast w grach producenci dążą do 60 klatek na sekundę, co zapewni płynną rozgrywkę bez zakłóceń w wyświetlaniu obrazu. Jest to kluczowe dla responsywności i komfortu użytkowania. W produkcjach filmowych rzadko używane są takie wartości FPS. Generowanie tak dużej liczby klatek zajmuje dużo miejsca i nie jest konieczne do osiągnięcia pożądanego efektu wizualnego.

Pomimo ciągłego rozwoju technologii nagrywania i wyświetlania, wciąż jednak istnieją nie tylko ograniczenia technologiczne, ale także inne czynniki, które mają istotny wpływ na to, jak finalnie wygląda obraz na ekranie.

4 499,99 zł	Cena przed kodem
4 199,99 zł	Najniższa cena

6 499,00 zł	Cena przed kodem
5 499,00 zł	Najniższa cena

12 499,00 zł	Cena przed kodem
11 990,00 zł	Najniższa cena

W terminologii dotyczącej możliwości monitorów i telewizorów funkcjonuje kilka pojęć, które mogą być mylące, jeśli nie jesteś na bieżąco z tematem. FPS oznacza klatki na sekundę, w naszym kraju tych określeń używa się zamiennie. Dlatego często w sklepach znajdziesz informację o FPS przy monitorach komputerowych, a o klatkach (zapisywanych jako kl. na s) przy telewizorach. Jest jeszcze trzecie określenie: Frame Rate. Co to dokładnie oznacza?

Frame Rate opisuje częstotliwość odświeżania danego monitora w hercach (zapisywane w skrócie Hz). Przekłada się to również na liczbę FPS-ów, jakie monitor lub telewizor jest w stanie wyświetlić. Z technicznego punktu widzenia jednak parametr Hz jest ściśle związany jedynie z samym ekranem, a nie z obrazem samym w sobie. Hz oznacza bowiem, ile razy w ciągu sekundy monitor będzie w stanie podmienić konkretny piksel.

FPS odnosi się do możliwości podzespołów w komputerze, takich jak karta graficzna, i nie jest tym samym co Frame Rate. Co to oznacza dla gracza? W praktyce niewiele, więc nie musisz przejmować się tymi różnicami. Teraz, kiedy natrafisz na jeden z tych trzech terminów, będziesz już wiedział, jak je poprawnie odczytać i zinterpretować.

Już wiesz, co oznacza 60 klatek na sekundę. Kiedy w takim razie stosuje się wartości 120 lub nawet więcej? Rejestrowanie klatek obrazu z taką szybkością znajduje zastosowanie głównie w przypadku ujęć, które poddawane są, w późniejszej obróbce, efektowi spowolnienia. Wówczas obraz nie traci na jakości, a wynik jest niesamowity dla widza. Czy ma to znaczenie w kontekście monitorów i telewizorów? Oczywiście, że tak, ale tylko pod pewnymi warunkami.

Korzystając z monitora o standardowej częstotliwości odświeżania wynoszącej 60 klatek na sekundę, możesz cieszyć się najlepszą jakością obrazu. Wynika to z faktu, że gry, podobnie jak filmy, mają swoje standardowe FPS-y, zazwyczaj wynoszące 30 klatek na sekundę. Jeśli więc gra wyświetla obraz z 30 FPS, a monitor działa z 60 FPS, całość staje się znacznie płynniejsza, co przekłada się nie tylko na lepsze wrażenia wizualne, ale także na wyższą jakość rozgrywki. Deweloperzy na całym świecie stopniowo przystosowują swoje gry do działania w 60 FPS, a niektórzy nawet eksperymentują z osiąganiem 120 FPS.

Musisz jednak pamiętać, że w przypadku gier, monitor z odpowiednio dobraną częstotliwością obrazu, to tylko jeden z potrzebnych elementów wyposażenia. Powinien posiadać również odpowiednio wydajne podzespoły, które poradzą sobie z generowaniem tak dokładnego i płynnego obrazu. Przy 120 FPS komputer będzie zużywał ogromną ilość mocy obliczeniowej, dlatego niezbędne będzie dobranie wydajnej karty graficznej, aby móc wyświetlić taką wartość FPS. Monitor musi być zatem odpowiednio skoordynowany z komponentami znajdującymi się w komputerze.

Jak to wygląda w kwestii telewizorów? Ze względu na to, że filmy i seriale zazwyczaj są tworzone z prędkością 24 klatek na sekundę, wystarczy telewizor oferujący natywne odświeżanie na poziomie 60 klatek z opcją pracy na wyższych ustawieniach. Wynika to z faktu, że reżyserzy coraz częściej sięgają, po wspomniane już, spowolnienie obrazu. Zdecydowanie pomaga im w tym wykorzystanie profesjonalnych kamer, które mogą rejestrować nawet kilka tysięcy klatek na sekundę. Dzięki temu mogą osiągnąć lepszą jakość, jednocześnie dostosowując ją do możliwości standardowych odbiorników domowych.

Oczywiście, z punktu widzenia użytkownika nie ma sensu stosować aż takiej liczby FPS. Jednak to świetny przykład tego, że podczas seansu (szczególnie filmów akcji lub science fiction) możesz spotkać się ze zwiększoną ilością klatek. Wówczas warto mieć w domowym salonie telewizor przystosowany do obsługi takiego obrazu i dbać o to, aby klatki na sekundę były dobrze zsynchronizowane z tym, co zakłada sam film lub serial. Niektóre modele telewizorów oferują upłynniacz, czyli automatyczny system, który synchronizuje FPS-y w filmie z możliwościami Twojego urządzenia.

Czy warto inwestować w monitory oferujące FPS na poziomie 120, 144 lub nawet większej liczby klatek na sekundę? Tak, ale jak już pewnie wiesz z naszego poradnika, zależy to głównie od odpowiedniej konfiguracji sprzętowej samego komputera, a także od tego, co oferuje gra w ustawieniach graficznych.

Gry typu AAA są w stanie generować ogromną liczbę klatek na sekundę, ale nie będziesz mógł z nich skorzystać, jeśli Twój monitor działa jedynie do poziomu np. 60 Hz. Nawet jeśli karta graficzna generuje 144 klatki na sekundę, monitor będzie je wyświetlał w 60 Hz, co w rezultacie ograniczy wyświetlanie do prędkości 60 FPS.

Właśnie z tego wynika wiele problemów zgłaszanych przez graczy, którzy nie zdają sobie sprawy z tej zależności i zmagają się z trudnościami w osiągnięciu wyższej liczby klatek w grze. W związku z tym, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie – jak zwiększyć FPS w grach?

Aby zwiększyć FPS w grach, najpierw musisz upewnić się, czy Twój monitor oferuje odpowiednią częstotliwość odświeżania do tego, co generuje Twoja karta graficzna. Jeśli posiadasz monitor gamingowy pracujący w zakresie do 144 Hz lub więcej, oraz wydajną kartę graficzną (np. z serii RTX 30XX lub RTX 40XX od NVIDII) możesz doświadczyć niezwykle płynnej i responsywnej rozgrywki. Odpowiednio dopasowana ilość klatek na sekundę do częstotliwości odświeżania monitora zapewni bardziej płynne ruchy postaci oraz szybsze reakcje w grze. Sprawdź również, czy pozostałe podzespoły w Twoim komputerze są w stanie zapewnić najwyższą wydajność.

Dobra karta graficzna i monitor mogą niewiele pomóc, jeśli komputer został wyposażony w zbyt mało pamięci RAM lub procesor starszej generacji. Pamiętaj również o tym, aby na bieżąco aktualizować wszystkie podzespoły, szczególnie kartę graficzną. Nie bez znaczenia jest także działanie innych procesów w tle systemu operacyjnego, które mogą obciążać moc obliczeniową komputera. Zamiast zużywać zasoby na te procesy, lepiej je wyłączyć, aby uzyskać lepszą wydajność.

Jak zwiększyć FPS w grach poprzez ustawienia? Wystarczy uruchomić wybraną grę, a następnie w ustawieniach znaleźć zakładkę dedykowaną wyświetlaniu obrazu. W zależności od tytułu, jaki wybrałeś, znajdziesz tam sporo różnych opcji umożliwiających zmianę jakości obrazu, a także innych trybów działania, jak chociażby DLSS, które ma ogromny potencjał w podnoszeniu liczby FPS. Monitor będzie mógł wyświetlić ich więcej, jeśli tryb DLSS zostanie uruchomiony ręcznie, ponieważ większość gier ma to wyłączone domyślnie. Co daje DLSS? Dzięki zastosowaniu AI opracowanemu przez NVIDIĘ obraz zostaje automatycznie dopasowany do natywnej rozdzielczości ekranu, co podnosi jego jakość i pozwala na podniesienie liczby wyświetlanych klatek na sekundę.

Liczba FPS nigdy nie jest stała i wciąż ulega zmianie, szczególnie podczas grania. W jednej chwili może ich być więcej, aby za chwilę spadły do o wiele niższego poziomu. Może to wpływać na jakość generowanego obrazu, a w ekstremalnych przypadkach nawet prowadzić do efektu poklatkowego, co znacząco utrudnia dalszą, komfortową rozgrywkę. Na szczęście istnieje wiele narzędzi, których zadaniem jest zapobieganie tego typu sytuacjom.

Mowa tutaj głównie o technologiach opracowanych przez AMD, czy NVIDIĘ, czyli dwóch głównych producentów na rynku kart graficznych. Obie firmy stworzyły systemy synchronizacji polegające na dynamicznym dopasowywaniu częstotliwości odświeżania monitora do wyświetlanych FPS. Co to oznacza? Przede wszystkim stabilną liczbę FPS. Jednak skorzystanie z tych rozwiązań jest możliwe wyłącznie, jeśli posiadasz monitor ze wsparciem dla technologii opracowanych przez AMD i NVIDIĘ.