Zdaniem eksperta
Mimo coraz łatwiejszej dostępności do cyfrowej muzyki, odtwarzanej m.in. z serwisów streamingowych, popularność gramofonów i płyt winylowych nie słabnie. Na płytach gramofonowych wydawane są również nowe albumy, równolegle z premierami ukazującymi się na CD i w Internecie (np. na Spotify). Muzyka odtwarzana z gramofonu brzmi inaczej niż cyfrowa, a do tego ma swój niepodważalny urok. Nic więc dziwnego, że wciąż ma wielu zwolenników. Chciałbyś rozpocząć przygodę z płytami winylowymi i zastanawiasz się, jaki gramofon kupić? Sprawdź nasz krótki poradnik i dowiedz się, na co warto zwrócić uwagę przy wyborze tego urządzenia.
Ponieważ na rynku można znaleźć kilkadziesiąt różnego rodzaju gramofonów, warto wiedzieć, na jakie cechy zwracać uwagę, aby wybrać najlepszy model dla siebie. Zakładamy, że będzie to gramofon na użytek domowy, nie didżejski. W takiej sytuacji należy zwrócić uwagę na:
Napęd gramofonu
Jednym z najważniejszych elementów w konstrukcji gramofonu, jest jego napęd. Możemy wyróżnić pod tym względem dwa najpopularniejsze typy urządzeń. Mamy tu na myśli modele z napędem bezpośrednim lub paskowym. Zastosowane rozwiązanie wpływa na sposób pracy gramofonu, a tym samym na jego zastosowanie.
W urządzeniach z napędem paskowym, jak sama nazwa wskazuje, talerz obracany jest z wykorzystaniem elastycznego paska. Tego typu gramofony są bardzo popularne na rynku, także wśród sprzętu audiofilskiego, gdyż wyróżniają się, m.in. cichą pracą. Należy jednak pamiętać, że wspomniany pasek zużywa się i trzeba go co jakiś czas wymieniać.
Modele z napędem bezpośrednim mają mechanizm zamontowany tuż pod talerzem gramofonowym. Rozwiązanie to charakteryzuje się większym momentem obrotowym i większą stabilnością prędkości obrotu płyty, a także dużą niezawodnością. Ze względu na swoje właściwości, gramofony z napędem bezpośrednim są wykorzystywane np. przez DJ-ów.
Modele automatyczne i nie tylko
Napęd gramofonu może pracować automatycznie, lub wymagać dodatkowej obsługi odtwarzanych płyt. Możemy pod tym względem wyróżnić modele manualne, półautomatyczne i automatyczne. Pierwsze, muszą być w całości obsługiwane przez użytkownika, tzn. po umieszczeniu płyty w napędzie, musimy samodzielnie opuścić ramię z wkładką i igłą, a po zakończeniu odtwarzania, podnieść je i wysunąć poza talerz. W modelach półautomatycznych, bardzo popularnych na rynku, gramofon wyłącza napęd po zakończeniu odtwarzania – podniesieniu ramienia i przeniesieniu nad stopkę. Mamy tu do czynienia, z tzw. funkcją automatycznego powrotu. Najwygodniejsze w obsłudze są modele automatyczne – same uruchamiają mechanizm podnoszący ramię, a po zakończeniu odtwarzania cofają je, odkładając do punku wyjścia.
Prędkość odtwarzania
Gramofony odtwarzają płyty z kilkoma różnymi prędkościami. Niemal każdy dostępny obecnie na rynku model, obsługuje przynajmniej dwie prędkości obrotu płyty gramofonowej. Jaki gramofon kupić ze względu na ten parametr? Płyty winylowe wydawane obecnie, są przystosowane do odtwarzania z prędkością 33 1/3 obr./min. Są to tak zwane Long Play’e, czyli płyty długogrające. Określenie to wzięło się od znacznie wydłużonego czasu nagrania, na jaki pozwalają, w porównaniu z płytami stosowanymi wcześniej i wykorzystującymi prędkość 78 obr./min. Niektóre modele obsługują również i tę drugą wartość. Na rynku dostępne są ponadto płyty, do poprawnego odtwarzania których niezbędna jest obsługa prędkości 45 obr./min. Nośniki tego typu umożliwiają jednak zapis zaledwie kilkunastu minut nagrania. Są więc rzadziej wykorzystywane, a jeśli już, to np. na tzw. single, czy nagrania audiofilskie lub specjalne wersje wybranych utworów.
Gramofon z głośnikami i nie tylko
Jakie jeszcze rozwiązania może wykorzystywać gramofon? Jaki wybrać model ze względu na wyposażenie i oferowane funkcje? Dobrym rozwiązaniem może okazać się także sprzęt zintegrowany ze wzmacniaczem i głośnikami. Wśród dostępnych na rynku gramofonów, nie brakuje tego typu urządzeń. Są to modele typu „wszystko w jednym” i nie wymagają podłączenia do zewnętrznego nagłośnienia, choć mogą mieć również taką możliwość. Niektóre modele to prawdziwe kombajny multimedialne. Mogą być dodatkowo wyposażone także w tuner radiowy, a nawet złącze USB lub czytnik kart SD lub microSD, co umożliwia odtwarzanie plików audio z podłączonych do urządzenia przenośnych pamięci flash.
Stabilność konstrukcji
Przy wyborze gramofonu warto zwrócić uwagę na stabilność konstrukcji. Zapewni ona poprawną pracę napędu gramofonowego, a więc przesuwanie się igły po powierzchni płyty. Zmniejszy to zniekształcenia, pozytywnie wpłynie na jakość dźwięku, a ponadto zmniejszy ryzyko uszkodzenia płyty, przez poruszającą się po niej igłę. Teoretycznie, im większa masa podstawy gramofonu, tym stabilniejsza powinna być konstrukcja i precyzyjniejsza praca urządzenia. Nie jest to jednak regułą, ponieważ na rynku dostępne są modele, których podstawa wykonywana jest z lekkich materiałów, które jednocześnie zapewniają stabilność. Rozwiązania tego typu, to jednak domena droższych, audiofilskich konstrukcji.
Istotnym elementem jest ponadto pokrywa talerza gramofonu, która chroni go przed kurzem, a tym samym pozwala zadbać o czystość napędu i jego poprawną pracę.
Design też ważny
Wybierając gramofon, nie sposób pominąć jego wzornictwa. Wśród dostępnych na rynku urządzeń, znajdziesz zarówno modele stylizowane na retro, jak i wyglądające bardzo nowocześnie. Klasyczne gramofony mają często drewnianą obudowę, np. z płyty MDF, a te utrzymane w bardziej nowoczesnym stylu, wykorzystują obudowy z tworzywa sztucznego.
Rozmaite mogą być również kolory obudów gramofonów, co pozwala jeszcze lepiej dopasować ten element konstrukcji urządzenia do aranżacji wnętrza, w którym będzie ono wykorzystywane.