Zdaniem eksperta
Temat, który jest gorąco dyskutowany: wybór wielkości matrycy i aparat pełnoklatkowy – co to znaczy? Jakie są argumenty za i przeciw?
Czym jest aparat pełnoklatkowy?
To, co jest obecnie znane jako pełny format, było przez długi czas standardem: ma ten sam rozmiar, co ówczesny format filmu 35 mm. Dopiero wprowadzenie czujników cyfrowych, spowodowało zmniejszenie rozmiaru czujników. Tak powstała zredukowana matryca APS-C, Mikro Cztery Trzecie i czujniki w smartfonach.
Nawet gdy robimy zdjęcia cyfrowe, często utożsamiamy i porównujemy swoje prace z fotografią analogową. Zniekształcamy kolory, podobnie jak na filmie analogowym i dodajemy trochę ziarna do zdjęć. Żaden z tych elementów nie jest wynalazkiem cyfrowego świata – istnieją od zawsze. A kiedy myślimy o zdjęciu analogowym, duża głębia ostrości małego obrazka jest po prostu jego częścią.
Przewaga aparatu pełnoklatkowego nad aparatami cyfrowymi z matrycą APS-C, jest oczywista: poszczególne piksele mają dodatkowe miejsce na matrycy, która jest ponad dwukrotnie większa, co ma pozytywny wpływ na jakość obrazu.
Aparat pełnoklatkowy można zwykle ustawić na światłoczułość ISO 6400 i wyższą bez większych strat w zakresie jakości obrazu. W sytuacjach słabego oświetlenia, takich jak koncerty, ma to ogromne znaczenie.
Większe piksele na matrycy, oznaczają również więcej miejsca na informacje o obrazie. Zdjęcia są wyraźniejsze, szczegóły bardziej obszerne, a kolory bardziej naturalne. Ponadto głębia ostrości jest mniejsza, co oznacza, że można uzyskać zdecydowanie lepsze rozmycia tła. Aby osiągnąć siłę światła i głębię ostrości f/5,6 w aparacie pełnoklatkowym, APS-C potrzebuje przysłony f/4, a w przypadku matrycy Cztery Trzecie, nawet f/2,8.
Kilka powodów, aby wybrać aparat pełnoklatkowy
Aparat pełnoklatkowy przez długi czas pozostawał marzeniem wielu fotografów. Wynikało to głównie z niezmiernie wysokich cen tych aparatów, przez co używali ich głównie profesjonalni fotografowie. Jednak z biegiem lat, próg cenowy pełnego formatu znacznie się obniżył, a wielu ambitnych fotoamatorów właśnie po te aparaty sięga.
Każdy aparat cyfrowy – lustrzanka lub aparat systemowy ma czujnik, który posiada miliony pikseli, a zarówno ich liczba, jak i rozmiar odgrywają ważną rolę w określaniu jakości fotografii. Istnieją zarówno aparaty pełnoklatkowe, jak i aparaty APS-C o rozdzielczości 20 megapikseli, ale obszar matrycy pełnoklatkowej jest większy, więc każdy piksel może zajmować większy obszar. Aparaty z większymi pikselami zazwyczaj zapewniają lepszą jakość obrazu przy wysokich czułościach ISO, niż aparaty z mniejszymi rozmiarami matrycy. Podczas gdy aparat z matrycą APS-C może robić zdjęcia tylko przy maksymalnym ustawieniu ISO 12800, aparat pełnoklatkowy może zwiększyć czułość do ISO 25600, a nawet do ISO 102400.
Kolejną zaletą aparatu pełnoklatkowego, jest zakres dynamiczny matrycy. Małe piksele mogą wypełniać się światłem szybciej niż piksele większe, co ma bezpośredni wpływ na zdjęcia – drobne szczegóły w tym obszarze zostaną utracone. Trudno też jest uzyskać szczegółowy obraz w zacienionych obszarach, ponieważ mniejsze piksele są zazwyczaj bardziej zakłócane przez stosunek szumu obrazu do uchwyconego światła. Oznacza to, że aparatowi trudno jest uchwycić drobne szczegóły w ciemnych obszarach, bez znacznego zwiększenia szumu obrazu. Aparat pełnoklatkowy o szerokim zakresie dynamicznym, jest w stanie uchwycić krajobraz we wszystkich jego niuansach, od cieni po najdrobniejsze szczegóły w ostrym świetle dziennym.
Zaletą fotografowania krajobrazów aparatem pełnoklatkowym jest to, że przy tej samej ogniskowej, uzyskuje się większy kąt widzenia. Oznacza to, że to, co fotografujesz aparatem z matrycą APS-C z obiektywem o ogniskowej 10 mm, możesz zapisywać aparatem pełnoklatkowym z obiektywem o ogniskowej 16 mm.
Najważniejsza różnica między aparatem pełnoklatkowym, a aparatem z mniejszą matrycą polega na tym, że w przypadku tego drugiego trzeba wziąć pod uwagę tak zwany „crop factor” dla obiektywów. Pojęcie to oznacza współczynnik określający stosunek wymiaru sensora światłoczułego, do wymiarów pełnej klatki. Mnożnik ogniskowej, w przypadku aparatów cyfrowych z mniejszą matrycą, mieści się zazwyczaj w przedziale 1,3–2,0 i służy do określenia kąta widzenia, przy zastosowaniu danego obiektywu. Oznacza to, że efektywna ogniskowa jest dłuższa, niż ten sam obiektyw w aparacie pełnoklatkowym. Zdjęcia zrobione obiektywem 50 mm aparatem APS-C (współczynnik kadrowania 1,6) wyglądają tak, jakby zostały zrobione obiektywem 80 mm.
Aparat pełnoklatkowy, pozwala na większą elastyczność w uzyskiwaniu głębi ostrości. Głębia ostrości jest mniejsza niż w aparacie formatu crop, dzięki czemu można ustawić ostrość bardzo selektywnie na określony szczegół. Dzięki temu, fotografowie portretowi mogą mocniej wyróżnić obiekt z tła.
Niewątpliwie jedną z zalet aparatu pełnoklatkowego jest to, że oferują zaawansowany system ustawiania ostrości, który ma dużą liczbę punktów AF, co pomaga uzyskać lepszą czułość w warunkach słabego oświetlenia i lepsze śledzenie obiektu. Można również znaleźć szeroki zakres opcji dostosowywania.
Aparat pełnoklatkowy – dlaczego warto?
Aparat pełnoklatkowy, to narzędzie wybierane przez wielu fotografów, ale co tak naprawdę zyskujesz, decydując się na jego zakup:
Aparat pełnoklatkowy – czy na pewno nie warto?
Podczas rozważań na temat wyższości pełnej klatki nad mniejszymi matrycami, warto wziąć pod uwagę także takie elementy, które mogą przeważyć szalę na „nie warto”: